Actieonderzoek en Social Design
De wortels van PM liggen in het Public Mediation Programme van de UvA. Door de nauwe banden die wij nog steeds hebben met de universiteit houden we naast onze dagelijkse praktijk de theoretische ontwikkelingen binnen het vakgebied bij. Die wisselwerking gaat twee kanten op: aan de ene kant brengen wij casuïstiek in bij ons academisch netwerk, aan de andere kant testen wij onze eigen ideeën en werkwijzen regelmatig aan een wetenschappelijk kader. Het belang van deze wisselwerking is onder andere te vinden in het werk van Argyris en Schön (1978), waar de verbinding tussen theorie en praktijk, tussen kennis en actie, centraal staat. Wij volgen hun opvatting dat deze twee onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn; een idee dat ook te vinden is in de (filosofische) stroming die het pragmatisme wordt genoemd. Een methode die kennis en actie met elkaar verbindt is het actieonderzoek: onderzoek die niet alleen over de praktijk gaat, maar ook in de praktijk plaatsvindt.
Actieonderzoek
Actieonderzoek kun je ook wel ‘samen uitzoeken’ noemen – er wordt niet alleen informatie door de onderzoekers opgehaald, maar deze gaan samen met de respondenten en andere betrokkenen actief aan de slag. Actieonderzoek onderscheidt zich van ‘regulier’ onderzoek doordat er een praktische vraag centraal staat, namelijk: wat is de situatie en wat kunnen we doen om deze te verbeteren? Hoewel dit een vraag is die in de public mediation praktijk eigenlijk altijd centraal staat, is het soms nodig om een onderzoeksrapport op te leveren over het proces, bijvoorbeeld als er lessen uit het onderzoek getrokken kunnen worden die ook voor derden van belang zijn. Het doen van actieonderzoek leent zich daarom vooral goed voor (beleids)problemen die gelaagd zijn en tegelijk directe actie of beleidsverandering vereisen, zoals bijvoorbeeld bij het onderzoek naar de discriminatie van de LHTBI+ community voor Gemeente Amsterdam, uitgevoerd door Hester de Gooijer.
Social Design
Social design Design-thinking is kortweg een methode die wordt ingezet om complexe maatschappelijke vraagstukken beter te begrijpen en op te lossen. Binnen design-thinking is social design een ontwerpproces dat als doel heeft om sociale verandering te laten plaatsvinden. Social designers proberen met het inzetten van experimentele methodes ‘wicked problems’ (complexe problemen) open te breken. Een designmethode die vaker wordt ingezet binnen het sociale domein – maar is ontwikkeld binnen de faculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft – is contextmapping. Contextmapping is een designmethode waarbij de nadruk ligt op het expliciet maken van behoeften en waarden van mensen in relatie tot een bepaalde omgeving of product. Kenmerkend voor contextmapping is dat er wordt gewerkt met een fysiek werkboek dat speciaal wordt ontwikkeld voor het betreffende onderwerp. Op deze manier wordt er visueel materiaal opgehaald, omdat deelnemers tijdens het onderzoek zich bezighouden met het bewerken, invullen, samenstellen, en beschrijven van geografische kaarten en collages. Daarmee brengen zij hun omgeving (context) letterlijk in kaart (map). Enerzijds zorgt deze methode ervoor dat de opgehaalde data inzichtelijk en tastbaar kan worden gemaakt door het visuele karakter ervan. Anderzijds kunnen deelnemers zich op een meer intuïtieve, creatieve wijze uitdrukken. Onder leiding van Interaction Designer Julien Thomas (associate PM) gingen we met behulp van de contextmapping methode op zoek naar buurtervaring in Amsterdamse windzoekgebieden in opdracht van Gemeente Amsterdam.